Verduurzamen met aandacht voor leefbaarheid: ontdek de verbeterkansen van een woonwijk met de Wijkwijzer
Dit is het tweede verhaal uit een serie van vier: verduurzamen van woonwijken met aandacht voor leefbaarheid. Dit keer leggen Marjolein Hofstede en Simone Wesselius uit hoe de WijkWijzer van Heembouw helpt om leefbare buurten te realiseren waar mensen willen zijn.
Het verbeteren van de leefbaarheid van de buurt meenemen tijdens de verduurzaming van woningen. Een goed idee! De vraag is alleen: hoe doe je dat? Als woningcorporatie weet je wat er speelt in een buurt, wel is het lastig de vinger precies op de zere plek te leggen. Vaak is er informatie beschikbaar over het eigen vastgoed, maar om een buurt te verbeteren is het ook essentieel om inzicht te hebben in de buurt zelf. Met deze data kun je gerichter nadenken over verbeteringen, zoals het aanleggen van een nieuwe speeltuin, het versterken van groen of het verbeteren van de verlichting, ofwel; “Waar liggen de beste kansen om te investeren in wonen, leefbaarheid en duurzaamheid?” Om die vraag te beantwoorden ontwikkelde Heembouw de WijkWijzer. Een datagedreven tool die in één oogopslag duidelijk maakt waar we samen hét verschil kunnen maken voor uw bewoners.
.jpg.webp)
Vijf thema's voor leefbaarheid in de wijk
Data-analist Simone Wesselius ontwikkelde de WijkWijzer. Zij legt uit: “De WijkWijzer is een methode om plekken te spotten waarvan wij denken dat je met bouwkundige of natuurinclusieve ingrepen de leefbaarheid kan vergroten. Belangrijk startpunt is natuurlijk: wat wil je weten over de wijk? Met welke thema’s breng je de leefbaarheid van een wijk zo compleet mogelijk in kaart? Op basis van klantgesprekken en onze marktkennis zijn we gekomen tot vijf thema’s:
- de fysieke omgeving;
- overlast en veiligheid;
- sociale samenhang;
- bewoners;
- woningvoorraad.
Elk thema bestaat weer uit verschillende onderdelen. Bij fysieke omgeving bijvoorbeeld, gaat het onder andere over de aanwezigheid van openbaar groen, bomen en verharding, geluidsoverlast en hittestress. Bij woningvoorraad betreft het data zoals corporatiebezit, WOZ-waarde, energieklasse en de aanwezigheid van grootschalige appartementencomplexen in een wijk.
We halen de gegevens voor de vijf thema’s op bij verschillende openbare databronnen zoals het RIVM, het CBS, de Klimaateffectatlas of de Leefbaarometer. Een deel van de data kopen we in, bijvoorbeeld de segmentatie van huishoudens (Whize segmentatie).” Marjolein Hofstede, hoofd Initiatief en Co-Making: “De WijkWijzer levert zo een compleet beeld van de sterke en zwakke punten van een buurt op. Door alle thema’s te combineren ontstaat een ‘hittekaart’; hoe roder een wijk oplicht, hoe groter de kansen om de wijk op bepaalde punten te verbeteren.
Data uit de WijkWijzer vullen we zo mogelijk aan met data van de corporatie. Zo wordt het advies nog meer maatwerk.
Simone Wesselius
Samen werken aan een betere wijk
“Voor corporaties organiseren we inspiratiesessies waarin de resultaten van de WijkWijzer worden gepresenteerd. De data vullen we zo mogelijk aan met data van de corporatie. Zo wordt het advies nog meer maatwerk. Samen gaan we de dialoog aan; herkent de corporatie deze uitgelichte gebieden? Welke kansen zien zij voor de verbetering van de buurt? Bij interessante plekken maken onze architecten direct een verbeelding, waardoor je een heel ander gesprek met elkaar voert. In het gesprek kijken we als corporatie en ontwerpende bouwer breder; samen willen we werken aan een betere wijk waar mensen graag willen zijn. Een fijne buurt waar de bewoners ’s avonds veilig over straat durven, zich prettig voelen, waar groen is en waar kinderen lekker op straat spelen.”
Simone vult aan: “Natuurlijk weten corporaties wat er speelt in een buurt. Toch hebben we gemerkt dat de WijkWijzer soms tot nieuwe of verdiepende inzichten leidt. Zo waren we in gesprek met een corporatie die best verbaasd was over de scores van een bepaalde buurt. Vereenzaming en sociale samenhang lichtten sterker op dan verwacht. Aanpassingen in de openbare ruimte en in het groen boden hier kansen om het ‘buiten zijn’ aantrekkelijker te maken en het elkaar ontmoeten te versterken. We hebben hier ook gezien dat het ombouwen van garages en lege plinten tot woningen het gevoel van veiligheid vergroot. Dit zijn dan concrete kansen die we met ons architectenteam verder uitwerken.”
Eerst de data, dan de wijk in
“De Wijkwijzer en de data die daarin zitten, zijn een geweldig startpunt”, vindt Marjolein. “De volgende stap is veldwerk. Wat leeft er in een buurt? Hoe ziet het eruit? En hoe kunnen we dat vertalen naar concrete oplossingen. Dat veldwerk is essentieel, want we willen niet vanuit een ivoren toren opereren. Juist door met elkaar de wijken in te gaan, met eigen ogen te zien hoe het eruit ziet en in gesprek te gaan met bewoners, krijgen we de nuances boven tafel waar onze architecten dan over kunnen nadenken. Dat kunnen soms kleine ingrepen zijn, met groot effect. Denk bijvoorbeeld aan een gemeenschappelijke woonkamer in een appartementencomplex die ontmoetingen stimuleert, het realiseren van een grote glazen pui over de hele hoogte van het gebouw, met bankjes op elke verdieping waar mensen even samen kunnen zitten of gewoon lekker naar buiten kijken. Of het ombouwen van garageboxen onder een flatgebouw tot studio’s, wat zorgt voor meer ogen op straat, minder anonimiteit en een veiliger gevoel.”
“Met de WijkWijzer kun je je onderbuikgevoel bevestigen of nieuwe ontwikkelkansen ontdekken om de leefbaarheid van een woonwijk te verbeteren. Zo creëren we samen leefbare en duurzame buurten waar bewoners zich echt thuis voelen,” aldus Simone. Wilt u meer weten over wat de WijkWijzer voor uw corporatie kan betekenen? Bel of mail ons voor een vrijblijvende afspraak.
In het volgende blog vertelt Marjolein, samen met collega Caroline Klopper, architect bij Heembouw, hoe we vanuit de data-analyse vernieuwende ontwerpen maken die bijdragen aan een betere buurt.