Go to gemba: wat ik leerde als undercover boss op renovatieproject Rottekwartier
Voor woningcorporatie Havensteder verduurzaamt en renoveert Heembouw in het Rottekwartier 406 woningen om deze duurzamer, comfortabeler en toekomstbestendig te maken. De woningen zijn tijdens de renovatie bewoond, wat extra uitdagingen met zich meebrengt voor zowel bewoners als medewerkers. Wat komt er op collega’s af? En wat betekent ons werk voor bewoners? Om dat beter te begrijpen, heb ik drie dagen ‘undercover’ meegelopen in dit project. Want een incident op de bouwplaats of tijdens renovatie in een woning zelf meemaken en voelen is heel anders dan erover horen op kantoor. Vanuit Go To Gemba (LEAN) zijn we al gewend om met eigen ogen te zien hoe het werk gedaan wordt, met als doel verspillingen te constateren en voorkomen. Dit keer gaat het niet om verspillingen, maar om sociale veiligheid.
De start: energieboost en teamgevoel
Dag één start vroeg. Of nou vroeg? Voor mij dan, want als ik om twintig over zes de keet binnenstap, is iedereen al volop aan het werk; van opruimer tot timmerman en de (nieuwe) beveiliger. Er heerst een teamgevoel en dat zorgt voor een eerste energieboost. Na de koffie en dagstart is het mouwen opstropen en aan de slag. Vandaag ben ik het maatje van Eric Wessling, een ervaren timmerman die me in een handomdraai leert koven te timmeren en deuren in te korten. In een klein elektrisch karretje – een attractie - rijden we door de wijk. Ik voel de levendigheid in de straat. Overal gebeurt wel wat. De loodgieter is bezig in de kruipruimte, CV-leidingen worden naar binnen gelopen, de schilder is bezig met het aflakken van ramen, een woning wordt leeggeruimd. De nieuwe beveiliger loopt door de straat en iedereen vindt dat normaal. Maar is dat wel zo? Voor mij is het vooral een teken dat sociale veiligheid niet meer vanzelfsprekend is.
Spanningen en onverwachte inzichten
Op dag twee loop ik mee met collega Rob van Beem, die zich bezighoudt met opleverpunten. Het is een pittige dag vol regen, lekkages en intensieve interacties met bewoners. Wat me vooral bijblijft, is een ontmoeting met een bewoner wiens huis een chaos is. De dag ervoor voelde ik vooral ergernis over een door hem ingediende schadeclaim maar nu, in de woning zelf, voel ik vooral medelijden. Dit is niet iemand die profiteert, dit is iemand die hulp nodig heeft. Het besef dat er achter elke deur een verhaal schuilt, heeft mijn perspectief blijvend veranderd. De uitdaging is dat we renoveren terwijl bewoners vaak thuis zijn en al hun spullen er nog staan. Dat betekent een behoorlijke inbreuk op hun dagelijks leven. Het is dan ook niet raar dat er incidenten zijn waarbij bewoners gefrustreerd raken over onze werkzaamheden. Collega’s Jeffrey, Richard, Sacha en Pascal weten elke situatie professioneel te de-escaleren door helder te communiceren en goed te luisteren naar de klachten en zorgen van bewoners en actie te ondernemen waar nodig. Zij laten zien dat goed getrainde collega’s het verschil maken.
Lessen uit de praktijk met LEAN-aanpak
De laatste dag breng ik grotendeels door in de keet met vergaderingen en bewonersoverleg. Deze momenten bevestigen hoe cruciaal communicatie is, zowel intern als met bewoners. Indruk maakt de klankbordgroep waarin bewoners constructief feedback geven. Het gesprek gaat over hun zorgen en tegelijkertijd is er ruimte om samen na te denken over oplossingen, met respect voor elkaars standpunten. Een ander belangrijk inzicht is dat praktische zaken, zoals de juiste kleding voor regenachtige dagen of efficiëntere werkstromen, net zo’n grote impact hebben op de werkomstandigheden als sociale interacties. Kleine verbeteringen, zoals het verminderen van loopbewegingen of het beter coördineren van taken, maken het werk veiliger en aangenamer. Dit soort inzichten krijg je alleen maar door op de bouwplaats mee te lopen en dat sluit perfect aan bij onze LEAN-aanpak.
Een sociaal veiligere bouwplaats: de volgende stap
Wat deze drie dagen me vooral hebben geleerd, is dat sociale veiligheid tweerichtingsverkeer is. Bewoners moeten zich veilig voelen in hun eigen huis, ook tijdens renovaties. Tegelijkertijd is het essentieel dat onze collega’s zich beschermd weten tegen grensoverschrijdend gedrag. Dit vraagt om een zorgvuldige balans tussen empathie, communicatie en praktische oplossingen. Bij Heembouw zetten we hier verdere stappen in. Trainingen om incidenten te voorkomen en de-escaleren zijn een eerste stap, maar we willen meer doen. We kijken nu naar structurele aanpassingen in onze werkprocessen en vertaling naar beleid dat zowel onze bewoners als onze medewerkers ondersteunt. Een voorbeeld is dat onze medewerkers sinds 2023 altijd met zijn tweeën een woning bezoeken. Is dat niet haalbaar, informeren ze andere collega’s waar ze heen gaan.
Waarvoor ik elke dag m’n bed uitkom
Deze ervaring heeft me nog meer doen beseffen waarom ik trots ben op ons werk bij Heembouw. We maken huizen mooier, duurzamer en veiliger en leveren zo een belangrijke bijdrage aan een fijne leefomgeving voor bewoners. Het is een feest om mee te mogen lopen met collega’s en de synergie en vakmanschap te ervaren. Of het nu gaat om timmerwerk, de planning volgen of de communicatie met bewoners, overal zie ik bevlogenheid en passie voor ons werk. Bovenal zorgen we ervoor dat mensen zich gehoord voelen – of dat nu bewoners zijn of collega’s op de bouwplaats.
Met de inzichten van deze drie dagen ga ik aan de slag om onze werkomstandigheden en sociale veiligheid verder te verbeteren. Want uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: een bouwplaats waar iedereen zich welkom en veilig voelt. Dank aan het team van Rottekwartier voor deze onvergetelijke ervaring!
Heb je vragen over sociale veiligheid op de bouwplaats of wil je meer weten over onze aanpak? Neem gerust contact met me op. Samen maken we het verschil!